تحلیل مکانی بارش ­ رگباری استان مازندران در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)

بارش رگباری از پدیده­‌های بحران‌سازی است که وقوع ناگهانی و پر شدت آن موجب بروز خسارات فراوان بر انسان و محیط پیرامونی آن می‌شود. شناخت و آگاهی از بارش رگباری و چگونگی وقوع، شدت و تداوم آن در فصول مختلف کمک بسزایی در مقابله‌ی صحیح با آن می‌نماید. با توجه به رفتار متفاوت بارش و تغییرات سریع در فواصل مکانی کم و در طولانی‌مدت، ارائه مدل‌های مناسب ، متناسب با اقلیم آن منطقه، جهت پیش‌بینی احتمالی آن ضروری است. دراینپژوهشبه تحلیل مکانی بارش رگباری استان مازندران پرداخته شد و براساس داده‌های استخراج‌شده گراف باران‌سنجی در 12 ایستگاه سینوپتیک استان مازندران، برابر میزان بارش بالای 10 میلی‌متر در دوره 5ساله، از سال 2006 تا2010 مورد بررسی قرار گرفت. برای پهنه‌بندی محدوده موردمطالعه از روش IDWبا سه توان 1،2،3 و روش کریجینگ با مدل‌های کروی، دایره‌ای، نمایی و گوسین استفاده ‌شده است. ارزیابی و تعیین بهترین مدل و صحت سنجی نقشه‌های تولیدشده انجام شد. همچنین جهت مقایسه آماری مدل‌ها از مقدار ریشه مربع خطاها RMS ،MAE،RMSE و ضریب همبستگی آن‌ها استفاده‌ شده، که بهترین مدل برای پهنه‌بندی مدل IDW با دو توان 1،3و کریجینگ معمولی دایره­‌ای بود. استخراج نقشه بهینه به‌وسیله رگرسیون چند متغیره بر اساس مدل روش همزمان و روش پس­رونده انجام شد و شش متغیر که در ایجاد بارش بیشترین تأثیر را دارند، شامل عرض و طول جغرافیای، تعداد روز بارش، ارتفاع، رطوبت نسبی و دمای نقطه شبنم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد، میزان همبستگی این شش متغیر در فصل بهار97/0، تابستان99/0، پاییز98/0، زمستان99/0ودربارش سالانه99/0 است که نشان‌دهنده رابطه قوی بین این شش متغیر در بارش رگباری استان مازندران می‌باشد.